Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή – Βασικά στοιχεία για τη φύση της διαταραχής
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι μια διαταραχή που ανήκει στο σύνολο των αγχωδών διαταραχών. Οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν τις διαταραχές με τη μεγαλύτερη συχνότητα στο γενικό πληθυσμό και έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους το παθολογικό άγχος που αποτελεί και την κύρια πηγή αναζήτησης βοήθειας. Παθολογικό ονομάζεται το άγχος εκείνο που προκαλεί έκπτωση της καθημερινής λειτουργικότητας του ατόμου σε διάφορα επίπεδα της ζωής του. Κατά συνέπεια, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μια συχνή, χρόνια διαταραχή, η οποία προκαλεί δυσλειτουργία στους πάσχοντες, αλλά και σημαντική ψυχική επιβάρυνση τόσο στους ίδιους όσο και στις οικογένειές τους, λόγω του ιδιαίτερου προφίλ της και της αμφιβολίας που χαρακτηρίζει τους πάσχοντες.
Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή χαρακτηρίζεται από δύο βασικά συμπτώματα, τις ιδεοληψίες και τους καταναγκασμούς. Οι ιδεοληψίες είναι επίμονες, παρείσακτες και ενοχλητικές σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις, τις οποίες το άτομο βιώνει ως δυσάρεστες και οι οποίες αυξάνουν το άγχος του. Οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες, φαινομενικά σκόπιμες συμπεριφορές, τις οποίες το άτομο νιώθει υποχρεωμένο να εκτελέσει με συγκεκριμένο τρόπο, ως εσωτερική πίεση, προκειμένου να καταπολεμήσει το άγχος που του προκαλούν οι ιδεοληψίες του. Η προσπάθεια του ατόμου να αντισταθεί στην εκτέλεση κάποιου καταναγκασμού οδηγεί σε αύξηση του άγχους του. Μέσω των καταναγκασμών, οι ψυχαναγκαστικοί – καταναγκαστικοί ασθενείς προσπαθούν να εξουδετερώσουν τη δυσφορία τους, αλλά και να αποφύγουν το ερέθισμα που τους προκαλεί τη δυσφορία ή το άγχος.
Για τη διάγνωση της διαταραχής απαιτείται η παρουσία των ιδεοληψιών ή/και καταναγκασμών, να συνοδεύεται από έντονη ψυχική επιβάρυνση, που οδηγεί το πάσχον άτομο να καταναλώνει πολύ χρόνο σε αυτές, γεγονός που επιβαρύνει σημαντικά τις καθημερινές κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητές του. Τέλος, απαιτείται σε κάποια στιγμή η αντίληψη από το άτομο του παράλογου ή υπερβολικού χαρακτήρα των ιδεοληψιών και καταναγκασμών.
