Category: <span>ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ – ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ</span>

Η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία βασίζεται στο θεωρητικό υπόβαθρο ότι οι συναισθηματικές δυσκολίες αποτελούν βιολογικές διαταραχές του συστήματος ρύθμισης του συναισθήματος, κατά το οποίο οι πάσχουσες από οριακή διαταραχή προσωπικότητας παρουσιάζουν τεράστια δυσκολία τόσο να ρυθμίσουν το συναίσθημά τους αλλά και να αντέξουν τα δυσάρεστα συναισθήματα. Συγκεκριμένοι τομείς δυσκολιών στους οποίους η Διαλεκτική αποβλέπει για βοήθεια, είναι οι δυσκολίες της πάσχουσας στη ρύθμιση του συναισθήματος, της συμπεριφοράς και του τρόπου σκέψης. Συγκεκριμένα:

α) Ως προς τη διαχείριση των συναισθημάτων παρατηρούνται:

• Υψηλή συναισθηματική ευαισθησία
• Γρήγορες και έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις
• Αργή επιστορφή στα βασικά επίπεδα συναισθήματος μετά από μια έντονα αντιδραστική περίοδο
• Χρόνια προβλήματα κατάθλιψης, άγχους, θυμού ή κρίσεων θυμού.

β) Ως προς τη διαχείριση των συμπεριφορών παρατηρούνται:

• Δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις συμπεριλαμβανομένης της υπερευαισθησίας στην επικριτικότητα, την άρνηση, τη διαφωνία, την απόρριψη ή την εγκατάλειψη
• Επαναλαμβανόμενες απειλές ή προσπάθειες αυτοκτονικότητας
• Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές όπως τα κοψίματα ή τα καψίματα στο σώμα.

γ) Ως προς τον τρόπο σκέψης παρατηρείται:

• Διπολική σκέψη (“όλα ή τίποτα”, “άσπρο ή μαύρο”)
• Δυσκολία στην επίλυση προβλημάτων ή στην λήψη απόφασης
• Ασταθής εικόνα ή αίσθηση του εαυτού
• “Αποσυνδεδεμένη” σκέψη ( πχ δεν αναγνωρίζει το ρόλο της σε προσωπικές καταστάσεις)

Όλες οι παραπάνω προβληματικές συμπεριφορές ( πχ αυτοκαταστροφικότητα, παρορμητικότητα, αυτοκτονικότητα) φαίνεται ότι αποτελούν μη αποτελεσματικές προσπάθειες μείωσης της συναισθηματικής ευαισθησίας, καθώς και συνέπεια της παρορμητικής λήψης αποφάσεων της πάσχουσας σε περιόδους που το συναίσθημά της είναι απορρυθμισμένο. Έναν από τους βασικότερους στόχους της Διαλεκτικής αποτελεί η διδασκαλία των δεξιοτήτων της ρύθμισης του συναισθήματος, των διαπροσωπικών σχέσεων, της αντοχής στα δυσαρεστα συναισθήματα και της αυτοεπίγνωσης, ώστε να μπορέσει να κατακτήσει η κάθε πάσχουσα μια ζωή πιο κοντά σε αυτό που η ίδια θεωρεί ποιοτική για τον εαυτό της.

Πηγή Εικόνας: fineartamerica.com

Η Αυτοεπίγνωση μπορεί να οφελήσει όλους τους ανθρώπους είτε έχουν μια συγκεκριμένη δυσκολία να αντιμετωπίσουν είτε όχι… Όσο κανείς αναπτύσσει περισσότερη επίγνωση τόσο περισσότερο ανοιχτός μπορεί να γίνει στο να εντοπίζει τον τρόπο που το μυαλό μας μπερδεύεται και “τυφλώνεται” με βάση το τι μας είναι αρεστό και τι όχι, τι μας πειθει ή τι απορρίπτουμε καθώς προσπαθούμε να μεγιστοποιήσουμε την ευτυχία μας. Η αυτοεπίγνωση μας βοηθά να βλέπουμε με περισσότερη διαύγεια τον τρόπο που θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε επιδέξια την κάθε στιγμή που ζούμε, απολαμβάνοντας περισσότερο τις θετικές στιγμές που συχνά δεν παρατηρούμε ή δεν εκτιμάμε, αλλά και με το να διαχειριζόμαστε πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, τόσο τις ρεαλιστικές όσο και τις φανταστικές ή υποκειμενικές.

www.mbct.co.uk

Πηγή Εικόνας:www.innerbonding.com

Σύμφωνα με τη Διαλεκτική Συμπεριφορική θεραπεία, η απορρύθμιση του συναισθήματος στην Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού της βιολογικής ευπάθειας του ατόμου με την έκθεσή του κατά την ανάπτυξή του σε ένα απαξιωτικό περιβάλλον. Φαίνεται, λοιπόν, να αποδίδεται στο συνδυασμό τριών παραγόντων:

1. Την αυξημένη συναισθηματική ευαλωτότητα του ασθενή (υψηλή ευαισθησία στα ερεθίσματα, υψηλή συναισθηματική απαντητικότητα και αργή επιστροφή στην κατάσταση ηρεμίας),
2. την σημαντική δυσκολία στην ρύθμιση των συναισθημάτων (δυσκολία στην παρατήρηση και περιγραφή τους, έντονη αποφυγή των δυσάρεστων ερεθισμάτων και αδυναμία να αποσπαστεί η προσοχή του ατόμου από τα δυσάρεστα συναισθήματα), και τέλος
3. την βιολογική ευαλωτότητα του ατόμου στην απορρύθμιση του συναισθήματός του

Με τον όρο Απαξιωτικό Περιβάλλον περιγράφεται η κατάσταση όπου οι σημαντικοί άλλοι (πχ γονείς) δεν ενίσχυαν την συναισθηματική έκφραση του παιδιού, του υπαγόρευαν τα συναισθήματα που θα έπρεπε να νιώθει σε κάθε περίπτωση ή λειτουργούσαν κακοποιητικά.

Τα Διαγνωστικά Κριτήρια για την οριακή Διαταραχή προσωπικότητας με βάση την Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία οργανώνονται ως εξής:

1. Συμπεριφορική απορρύθμιση (αυτοκτονική συμπεριφορά / παρορμητικότητα / προμελετημένος αυτοτραυματισμός)
2. Συναισθηματική απορρύθμιση ( προβλήματα διαχείρισης θυμού / συναισθηματική αστάθεια)
3. Γνωσιακή απορρύθμιση (Παρανοϊκός ιδεασμός / διασχιστικές – αποσυνδετικές απαντήσεις )
4. Απορρύθμιση της αίσθησης του εαυτού (διαταραγμένη ταυτότητα εαυτού / χρόνια αισθήματα κενού / μπερδεμένη αίσθηση του εαυτού)
5. Διαπροσωπική απορρύθμιση (φόβος εγκατάλειψης / χαοτικές διαπροσωπικές σχέσεις)