Category: <span>ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ – ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ</span>

Ψευδαισθήσεις:  Πρόκειται για την παρουσία αισθητηριακών εμπειριών στο άτομο, χωρίς να υπάρχει ανάλογο ερέθισμα. Χωρίζονται σε:

• Οπτικές: το άτομο βλέπει πράγματα ή καταστάσεις που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα
• Ακουστικές: το άτομο ακούει φωνές να του μιλούν, τις οποίες οι άλλοι δεν μπορούν να ακούσουν
• Οσφρητικές: το άτομο μυρίζει πράγματα που οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν βιώνουν ως πραγματικά
• Απτικές: το άτομο νιώθει ότι ακουμπάει κάτι / κάποιον που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει
• Γευστικές: το άτομο πιστεύει ότι γεύεται κάτι που δεν υπάρχει (π.χ. δηλητήριο στο φαγητό, κλπ)

Παραληρητικές Ιδέες: Πρόκειται για εξωπραγματικές πεποιθήσεις που έχει το άτομο που πάσχει, οι οποίες δεν επηρεάζονται από λογικά επιχειρήματα. Διακρίνονται σε:

• Θρησκευτικού Περιεχομένου: Το άτομο πιστεύει ότι ακούει ή βλέπει το Θεό ή κάποιον άγιο να του μιλάει και να του υπαγορεύει τι να κάνει, πώς να φερθεί, πού να πάει, κλπ., και η συμπεριφορά του κετευθύνεται από αυτό, χωρίς να υπάρχει λογική πραγματική βάση.
• Διωκτικού Περιεχομένου: Το άτομο θεωρεί ότι το κυνηγούν με σκοπό να του κάνουν κακό, να τον δηλητηριάσουν,  να τον σκοτώσουν, να τον τρελάνουν, κλπ, γεγονότα που δεν ανταποκρίνονται σε καμία άλλη πραγματικότητα πέραν της δικής του.
• Ιδέες Συσχέτισης: Το πάσχον άτομο αναφέρει και πιστεύει ότι τα λόγια του ή οι σκέψεις του μεταδίδονται από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, από άλλους, σε τηλεοπτικά προγράμματα, κλπ., ή ότι μιλούν για εκείνον / -η.
• Ιδέες Μεγαλείου: Το άτομο λέει και πιστεύει ότι είναι ο Μεσσίας που έχει έρθει να σώσει τον κόσμο, είναι κάποιος /- α  άγιος /- α, ότι έχει έρθει στη γη για να μεταφέρει το κήρυγμα κάποιου, κλπ, γεγονότα που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
• Ιδέες σεξουαλικού περιεχομένου: Το πάσχον άτομο αναφέρει και πιστεύει ότι το βιάζουν, ότι το παρενοχλούν, χωρίς αυτό να επηρεάζεται από λογικά επιχειρήματα.
• Ιδέες επιβολής πράξεων: Το πάσχον άτομο αναφέρει και πιστεύει ότι “το ανάγκασαν” να προβεί σε κάποιες ενέργειες – χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται σε πραγματικά γεγονότα.

Μιλώντας για τη σχιζοφρένεια:

Χρόνια, αναπηρική ψυχική νόσος με υφέσεις και εξάρσεις.

Μετά από κάθε έξαρση, το άτομο δεν επιστρέφει στην προηγούμενη λειτουργικότητα του.

Η νόσος οδηγεί σε σταδιακή αποδιοργάνωση.

Ως προς τη λειτουργικότητα του ατόμου, υπάρχει σοβαρή διατάραξη της απόδοσής του είτε στην εργασία του, είτε στις διαπροσωπικές του σχέσεις, είτε στην αυτοφροντίδα του.

Χαρακτηριστικά Συμπτώματα:

• Παραληρητικές ιδέες
• Ψευδαισθήσεις
• Αποδιοργανωμένος λόγος (ασυναρτησία)
• Εμφανώς αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά
• Αρνητικά συμπτώματα

Τα συμπτώματα αυτά διακρίνονται σε Θετικά και Αρνητικά. Η διάκριση αυτή έχει σημασία τόσο για την επίδραση στον άρρωστο όσο και για τη διάγνωση και θεραπεία. Συγκεκριμένα :

Θετικά συμπτώματα είναι όσα εμφανίζονται σαν υπερβολή ή παρέκκλιση των φυσιολογικών λειτουργιών.    Τέτοια συμπτώματα είναι:

Παραληρητικές ιδέες. (Εξωπραγματική πεποίθηση που δεν επηρεάζεται από λογικά επιχειρήματα).

Ψευδαισθήσεις. (Η παρουσία αισθητηριακών εμπειριών χωρίς να υπάρχει ανάλογο ερέθισμα).

Αρνητικά συμπτώματα είναι όσα συμπτώματα εμφανίζονται σαν μείωση ή έλλειψη φυσιολογικών λειτουργιών.    Τέτοια συμπτώματα είναι:

Αβουλία. (‘Έλλειψη πρωτοβουλιών)

Επίπεδο συναίσθημα (Το συναίσθημα δεν διακινείται ανάλογα με τα ερεθίσματα).

Απώλεια ενδιαφερόντων ή ευχαρίστησης.

Οι Βασικοί Στόχοι της Αντιψυχωσικής Θεραπείας αποσκοπούν σε:

• Βελτίωση των Συμπτωμάτων (θετικών και αρνητικών)
• Αντιμετώπιση των τυχόν υποτροπών του πάσχοντος
• Ελλάτωση των θετικών συμπτωμάτων
• Περιορισμό των αρνητικών συμπτωμάτων
• Πρόληψη Υποτροπών

Τα φάρμακα πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.

Είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να παρακολουθείται τακτικά από έναν ψυχίατρο, ο οποίος να είναι ενήμερος για την ψυχική κατάσταση του πάσχοντος συνεχώς.

Αυθαίρετη διακοπή των φαρμάκων στη σχιζοφρένεια αυξάνει τις πιθανότητες για υποτροπή.

Υποτροπές είναι δυνατόν να εμφανιστούν και κατά τη διάρκεια που ο ασθενής παίρνει τακτικά τα φάρμακά του, αλλά αυτές είναι συνήθως πιο ήπιες.

Είναι πολύ σημαντική η αναγνώριση και ο εντοπισμός της αύξησης ή της έξαρσης των θετικών συμπτωμάτων του ασθενή για την πρόληψη των υποτροπών.

Καλοί προγνωστικοί παράγοντες για την πορεία της θεραπείας της σχιζοφρένειας είναι οι ακόλουθοι:

• Γυναικείο φύλο
• Όψιμη ηλικία έναρξης
• Παρουσία εκλυτικών παραγόντων ή γεγονότων ζωής
• Καλή κοινωνική, οικονομική και επαγγελματική λειτουργικότητα
• Φυσιολογική προνοσηρή προσωπικότητα
• Απουσία αρνητικών συμπτωμάτων
• Απουσία γνωστικής έκπτωσης
• Απουσία οικογενειακού ιστορικού σχιζοφρένειας
• Οικογενειακό ιστορικό συναισθηματικής διαταραχής
• Καλή ανταπόκριση και συνέχιση της θεραπείας χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες
• Σύντομη παραμονή των εκδηλώσεων της σχιζοφρένειας

Πρόκειται για μια χρόνια ψυχική νόσο που συγκαταλέγεται στην ομάδα των ψυχώσεων, και χαρακτηρίζεται από διαταραχή αντίληψης της πραγματικότητας.

Η έναρξή της εντοπίζεται κυρίως σε εφήβους και ενηλίκους, τόσο άντρες όσο και γυναίκες,  μέχρι και 35 ετών.

Τα βασικά της συμπτώματα περιλαμβάνουν ακουστικές και οπτικές ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, αποδιοργάνωση σε επίπεδο σκέψης και συμπεριφοράς, έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων, έλλειψη ενδιαφερόντων, ασυμφωνία λόγων και συναισθημάτων, απρόσφορο συναίσθημα, αποδιοργάνωση στη συμπεριφορά, και περιοδικές υποτροπές της νόσου χωρίς πλήρη επαναφορά στην πρότερη κατάσταση.

Η άγνοια γύρω από τη φύση της διαταραχής οδηγεί συχνά στο συναίσθημα του φόβου, της ντροπής, και κατ’ επέκταση στον κοινωνικό στιγματισμό των πασχόντων ατόμων. Πολύ συχνά παρατηρείται τα άτομα που πάσχουν από σχιζοφρένεια να θεωρούνται “επικίνδυνα”. Ωστόσο στην πραγματικότητα “επικίνδυνα” μπορούν να γίνουν κατά βάση προς τον εαυτό τους, και κυρίως με την έννοια της αυτοκαταστροφικότητας, καθώς μπορεί να ακολουθούν τις “οδηγίες που τους δίνουν οι φωνές” που ακούν. Η άρση του κοινωνικού στιγματισμού μπορεί να επέλθει μόνο μέσω της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης, είτε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης είτε σε επιστημονικά συνέδρια. Κρίνεται δε απαραίτητη, καθώς το στίγμα φαίνεται να αποτελεί το βασικότερο εμπόδιο για την ταχυτερη αναζήτηση θεραπευτικής βοήθειας και κατά συνέπεια και για την ανάρρωση των πασχόντων.

Στα πλαίσια αυτά είναι απαραίτητη η σταθερή λήψη φαρμακευτικής αγωγής, κατάλληλης για κάθε άτομο ξεχωριστά, καθώς και η σταθερή παρακολούθηση από ειδικό ψυχικής υγείας. Η ψυχοθεραπευτική στήριξη χρειάζεται τόσο στα πλαίσια της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης όσο και στα πλαίσια της ψυχοεκπαίδευσης του ασθενούς για τα συμπτώματα της ασθένειάς του, τον τρόπο αντιμετώπισης, και την κατά το δυνατόν έγκαιρη αναγνώρισή τους ώστε να προληφθούν υποτροπές.