Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή – Η Έναρξή της
Οι πρώτες ενδείξεις για την έναρξη της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής συνήθως εμφανίζονται στις ηλικίες από 10 – 15 ετών, με το 85% των πασχόντων να παρουσιάζουν πλήρη έκφραση των συμπτωμάτων τους πριν από το 35ο έτος της ηλικίας τους – πρώιμη έναρξη νόσου (Hoffmann, 2009). Η έναρξή της κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας, καθώς τα παιδιά, για παράδειγμα, μπορεί να εγκαταλείψουν το σχολείο και οι ενήλικες να βρεθούν χωρίς οικογενειακή στέγη (Heyman et al., 2006). Η μελέτη των κλινικών χαρακτηριστικών της διαταραχής κατά την πρώιμη έναρξή της σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είχαν παρόμοια χαρακτηριστικά κατά την έναρξη όσον αφορά στην έκφραση των συμπτωμάτων της διαταραχής. Ωστόσο, οι περισσότεροι νέοι σε ηλικία πάσχοντες με πρώιμη έναρξη της διαταραχής ήταν άνδρες, και ανέπτυξαν διαφορετικά είδη συννοσηρότητας (π.χ. εξάρτηση από ουσίες, κατάθλιψη, διαταραχές διατροφής) κατά τη διάρκεια της ζωής τους, συγκριτικά με τους ενήλικες πάσχοντες (Mancebo et al., 2008). Σπάνια, η έναρξη της διαταραχής μπορεί να είναι μεταγενέστερη, δηλαδή μετά το 40ο έτος ηλικίας του ατόμου, και συνήθως οφείλεται σε εγκεφαλικές ανωμαλίες (Hoffmann, 2009).
Η συνειδητοποίηση από το άτομο της ύπαρξης της διαταραχής και η αναζήτηση βοήθειας εξαρτάται από τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους πρώτους φόβους και τις καταναγκαστικές πράξεις που πραγματοποιεί. Συγκεκριμένα, αρχικά τα συμπτώματα φαίνεται να μην είναι τόσο ενοχλητικά, οπότε δεν γίνεται φανερή η ανάγκη θεραπευτικής αντιμετώπισης. Στις κρίσιμες, όμως, περιόδους ζωής του ατόμου οι ψυχαναγκασμοί στους οποίους προβαίνει συν’ηθως εξαπλώνονται, γεγονός που κάνει φανερή την ύπαρξη της διαταραχής. Τότε ο ασθενής νιώθει βαθμιαία ανελεύθερος και αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι οι τελετουργίες του δημιουργούν πρόβλημα στην καθημερινή του ζωή, καθώς χρειάζεται να αφιερώνει πολύ χρόνο στην πραγματοποίησή τους. Η συνειδητοποίηση της διαταραχής είναι σχετική, καθώς συχνά παρατηρείται το πάσχον άτομο σε κάποιες φάσεις της ζωής του να είναι εντελώς “παραδομένο” στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και να προβαίνει συνεχώς σε τελετουργίες ανάλογα με τις ιδεοληψίες του, ενώ σε κάποιες άλλες περιόδους να επιτυγχάνει περισσότερη προσωπική ελευθερία.
