Σχέσεις και Δέσμευση: Εσωτερικές Ψυχικές Ανάγκες και Φόβοι
Γάτες: Ένα ζώο με τόσο ανεξάρτητη φύση που φτάνει να είναι αντιφατική ως προς τη διαδικασία της δέσμευσης.
Δέσμευση: ένας όρος με ποικίλες έννοιες. Αυτή η βαθύτερη ψυχολογική ανάγκη των ανθρώπων για δέσμευση είναι εντυπωσιακή για τον τρόπο που την διαχειριζόμαστε, ειδικά σε μια εποχή που οι σχέσεις μοιάζουν να είναι πολύ εύθραυστες.
Δέσμευση = αγάπη?
Ευτυχία ή δυστυχία?
Σχέσεις εύθραυστες ή σταθερές?
Δέσμευση ή συνεχής αναζήτηση του «καλύτερου»? Ετοιμότητα για προσωπικές υποχωρήσεις?
Φόβος ή εμπιστοσύνη?
Συναισθηματική εγγύτητα ή σχέση εξάρτησης?
Επί της ουσίας, πρόκειται για μια φυσιολογική διαδικασία συναισθηματικής εγγύτητας που ξεκινά από τη διαδικασία του φλερτ, τη δημιουργία σχέσης, και στη συνέχεια την εμβάθυνση στη σχέση. Στο τελευταίο στάδιο εντοπίζονται οι βαθύτεροι φόβοι ορισμένων ατόμων να μοιραστούν και τις δύσκολες στιγμές, τις ευθύνες, το φόβο απόρριψης, το φόβο εγκατάλειψης, τον πόνο, τις στεναχώριες.
Οι τρεις βαθύτεροι φόβοι αναφορικά με τη δέσμευση συνδέονται με το ότι το άτομο πιστεύει ότι δεν έχει επέλθει επαρκές χρονικό διάστημα για δέσμευση, με τον φόβο ότι η σχέση δε θα πάει καλά, ή ακόμα και με την πιθανότητα ότι το άτομο είναι ερωτευμένο με τον έρωτα και όχι με το άλλο άτομο στη σχέση (μοναχικότητα, φόβος απόρριψης).
Και οι τρεις παραπάνω λόγοι συνδέονται με την ανάγκη του ατόμου να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, τα όριά του, καθώς και από μια τάση διεκπεραίωσης των ατομικών στόχων καθενός είτε σε επίπεδο επαγγελματικό είτε στο επίπεδο της ίδιας τους της οικογένειας, προτού προβούν στη διαδικασία αφοσίωσης και συνύπαρξης με κάποιον δίπλα τους. Ακόμη, σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει ο φόβος της απόρριψης, καθώς άτομα που έχουν πληγωθεί από προηγούμενες σχέσεις τους συνήθως χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να εμπιστευτούν τόσο τα δικά τους συναισθήματα όσο και του υποψήφιου συντρόφου τους.
Τέλος, υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν «μάθει» να ζουν μέσα από τη μοναξιά τους, και το ενδεχόμενο της συνύπαρξης με κάποιον σύντροφο τους τρομάζει, καθώς ακολουθείται από αναγκαστικές αλλαγές στον τρόπο που ζουν σε επίπεδο καθημερινότητας, και σε επίπεδο ευθυνών αλλά και σε επίπεδο κοινής επίλυσης προβλημάτων. Η συνύπαρξη με τη μοναξιά ενισχύει και το αίσθημα ελέγχου της ζωής ενός ατόμου από τον ίδιο, κάτι που περιορίζεται όταν συνυπάρχει με κάποιον άλλο.
Αγχώδης τύπος δεσμού: Κάθε σχέση, κάθε απόπειρα για σχέση, συνοδεύεται από τον εσώτερο φόβο απόρριψης ή εγκατάλειψης, με συνέπεια να δημιουργούνται ασταθείς σχέσεις βασισμένες στις παρελθούσες εμπειρίες του ατόμου.
Αποφευκτικός τύπος δεσμού: Πλήρης αποφυγή του ενδεχομένου της σχέσης, καθώς το άτομο καθοδηγείται από το άγχος του αντί να το ελέγχει, με ισχυρό αντεπιχείρημα την ανάγκη ανεξαρτησίας έναντι στη συναισθηματική εγγύτητα και δέσμευση.
Η αυτονομία, η ανεξαρτησία και η αυτοπεποίθηση δημιουργούν μια ασφαλή βάση στις σχέσεις, αφού, ακόμα κι αν υπάρχουν φόβοι, δεν τους αφήνουμε να κυριαρχούν αλλά τους ελέγχουμε. Το άτομο είναι σημαντικό να θεωρεί τον εαυτό του ικανό για να κρατήσει το ενδιαφέρον του άλλου. Για το λόγο αυτό, κατά τη θεραπευτική διαδικασία ενός ζεύγους είναι πολύ σημαντικό να εκφραστεί εξαρχής η δέσμευση καθενός από τους συντρόφους στην προσπάθεια για τη συγκεκριμένη σχέση. Όσοι είναι πολύ δεσμευμένοι είναι πιο πιθανόν να συνεργαστούν και να αντέξουν τον πόνο κατά τη θεραπευτική διαδικασία. Η αίσθηση της δέσμευσης όταν συνδέεται με το αίσθημα της ευτυχίας, αυξάνει και το αίσθημα της ασφάλειας και κατ επέκταση διασφαλίζεται και μια πιο υγιής συνύπαρξη. Όταν η συναισθηματική ανεξαρτησία συνδυάζεται με τη συναισθηματική δέσμευση στη συνύπαρξη δύο ατόμων, τότε φαίνεται να διασφαλίζεται μια υγιής σχέση. Συμπερασματικά, η υγιής δέσμευση φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα μιας καλής σχέσης, και όχι η αιτία δημιουργίας της.
